تقسیمات کشوری و مظلومیت گچساران

خبردنا-دکتر اسلام ذوالقدرپور:  در حالی که در عصر کنونی، برنامه های رشد و توسعه هر کشور یا استان و شهری بر پایه سیاستگذاریهای دقیق و بر اساس مؤلفه هایی مانند: شرایط اقلیمی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... تدوین و اجرایی میشوند، برخی از سیاستگذاریهای وزرات کشور ایران در حوزه تقسیمات کشوری را میتوان در قالب سیاستهای خاصی قلمداد نمود که بیشتر دارای جلوههای بارز شخصی و زادگاهی هستند.

  

تقسیمات کشوری در ایران بر اساس مؤلفه بسیار مهم قدرت و رایزنی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و برخی مدیران ارشد کشوری و استانی، طراحی و اجرا میشوند.

برخی تقسیمات اداری و سیاسی استان کهگیلویه و بویراحمد نیز دارای پیشینه سیاسی و بلکه تنها بر اساس نیت و اراده نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، پیگیری و تصویب شده اند.

طی یک هفته اخیر و بعد از اعلام تغییر وضعیت روستای "بوستان" شهرستان باشت به شهر، برخی رسانه های استان این تغییر وضعیت را به عنوان یک پیروزی و موفقیت خاص برای نماینده محترم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی، محسوب نموده اند.

 ضمن اعلام حمایت از تغییر وضعیت روستای بوستان به شهر و آرزوی بهبود شرایط این منطقه، لازم است تا برخی تناقضات برجسته در تقسیمات سیاسی و اداری استان و به خصوص دو شهرستان گچساران و باشت را مورد بررسی قرار دهیم.

یکم:  شهر 545 نفری و روستای 1800 نفری!

یکی از عجایب سیاستگذاران کهگیلویه و بویراحمد در بحث تقسیمات سیاسی و اداری استان را میتوان در وجود شهر گراب سفلی با جمعیت 545 نفر و از سوی دیگر روستای دیل با 1800 نفر جمعیت به خوبی مشاهده نمود.

بر اساس سرشماری سال 1395، شهر گراب سفلی که با جمعیت 545 نفر در بخش لودابِ شهرستان بویراحمد قرار دارد را میتوان کوچکترین شهر ایران نیز نامید. اما آنچه این شهر را جزئی از عجایب استان قرار میدهد زمانی آشکار میگردد که باید به سوألات زیر پاسخ داده شود:

چرا مناطقی مانند روستاهای دیل، تلخاب شیرین، سربیشه، باباکلان، امامزاده جعفر و ... با داشتن جمعیت بیش از 1000 نفر، به شهر تبدیل نشدهاند؟

چرا شهرستان گچساران باید فقط یک بخش (بخشداری مرکزی) داشته باشد؟

چرا دهستانهای پر جمعیت امامزاده جعفر، لیشتر و ... به بخشداری تبدیل نشدهاند؟
آیا اجرای دقیق قانونِ، تعاريف و ضوابط تقسيمات كشوری فقط باید برای شهرستان گچساران میباشد؟

در شهرستان گچساران، بیش از 5 روستای بزرگ وجود دارد که بالای 1000 نفر جمعیت یعنی دو برابر جمعیت شهر گراب سفلی در بخش لوداب، جمعیت دارند.

روستاهای موردنظر در شهرستان گچساران دارای پیشینه تاریخی و سیاسی طولانی بوده و از نظر اجتماعی نیز دارای موقعیت خاصی هستند که نمونه بارز آن را میتوان روستای بیبی حکمیه، امامزاده جعفر و حتی روستای دیل دانست.


دوم: گچساران، تنها شهرستان یک بخشی!
در میان شهرستانهای هشتگانه کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان گچساران تنها دارای یک بخش و بخشداری است که تحت عنوان بخشداری مرکزی، فعالیت داشته و باید پاسخگوی حجم گستردهای از مشکلات، نیازها و بحرانهای کنونی در سراسر شهرستان گچساران باشد!

 هفت شهرستان استان دارای حداقل 2 بخش و بخشداری در محدوده تقسیمات سیاسی و اداری خود هستند اما گچساران تنها شهرستان استان است که فقط یک بخشداری مرکزی دارد.

با توجه به آمار سرشماری نفوس 1395، برخی از دهستانهای شهرستان گچساران مانند امامزاده جعفر، لیشتر و بویراحمد گرمسیر دارای جمعیتی بسیار بیشتر از بخش موگرمون در شهرستان لنده هستند.

دهستان امامزاده جعفر گچساران از لحاظ موقعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی مذهبی دارای مؤلفههای بالقوه برای تبدیل شدن به بخش و حتی شهر شدن مرکز این دهستان میباشد.

استان ما دارای 19 بخش و بخشداری است که دهستان امامزادهجعفر با داشتن  13339 نفر شهروند، از لحاظ جمعیتی بالاتر از  7 بخش و بخشداری استان قرار میگیرد.
 
سوم: توسعه و بهبود وضعیت اداری و سیاسی گچساران:
 
تبدیل مناطق روستایی و کم جمعیتی مانند گراب سفلی، مارگون، قلعه رئیسی، بوستان  و سایر مناطق واجد شرایط به شهر، میتواند یکی از مؤلفههای رشد و توسعه این مناطق باشد. از سوی دیگر ایجاد این بخشها و شهرهای جدید دارای محاسن متعددی میباشد، ازجمله:

 1- لزوم وجود یک شهر در بخشهای ایجاد شده برای استقرار بخشداری و رسیدگی به امور بخش مذکور که خود موجب افزایش پستها و مشاغل دولتی در این مناطق شده و بخشداریهای دیگر را چابکتر میسازد.

2- ایجاد شهر برای فراهم کردن امکانات شهری، ادارات منطقهای و بازارهای محلی برای روستاهایی که فاصله زیادی با شهرهای بزرگ و مراکز شهرستانها دارند.

3- تسریع در ارایه خدمات رفاهی و زیربنایی مانند آب، برق، گاز، امور بانکی، آموزشی و ... به روستاهای اطراف این شهرهای جدید بعد از استقرار مراکز عمومی، اداری و حاکمیتی.

4- ایجاد امکانات اولیه برای تسریع در رفع نیازهای رفاهی مردم و جلوگیری از کوچ گسترده روستاییان اطراف به شهرهای بزرگ استان و جلوگیری از گسترده شدن بحران حاشیهنشینی.

5- کاهش مراجعات مردم به شهرهای بزرگ و مرکز شهرستانها برای انجام امور اداری، مالی، بانکی و ...

دلایل فوقالذکر برای ایجاد شهرهای جدید و کسب رضایت مردم مناطق دوردست و محروم و رفع نیازهای آنان بسیار مفید میباشند. اینگونه شهرهای جدیدالاحداث میتوانند از مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ استان، جلوگیری کرده و با فراهم نمودن امکانات در مناطق دورافتاده در بهبود شرایط زندگی و فعالیت کاری کشاورزان، دامداران و دیگر صنوف شغلی روستاها تأثیرگذار باشند و به موازات بهبود شرایط اقتصادی مردم، در رونق روستاها و بازگشت روستاییان به روستاهای خود نیز موثر باشند.

علاوه بر روستای دیل که دارای سابقه طولانی فعالیتهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... میباشد، روستاهای :آبشیرین، باباکلان، امامزاده جعفر و برخی روستاهای دهستان لیشتر نیز از ظرفیتهای بالقوه برای تبدیل شدن به شهر برخوردار هستند.

  برخی از این روستاها  فاصلهای بیش از 20 کیلومتر و حتی 40 کیلومتر با شهر گچساران دارند و ساکنین این روستاها برای انجام امور خود ملزم به مراجعه به مرکز شهرستان میباشند، این مراجعات روزانه برای مردم این مناطق و البته روستاهای کوچک و بزرگ دیگری که در محدوده این چند روستای بزرگ قرار دارند، مشکلات بسیاری ایجاد میکند.

شرایط خاص چند دهستان بزرگ شهرستان گچساران ( امامزاده جعفر، بیبی حکیمه، بویراحمد گرمسیری و لیشتر) که هر کدام دارای امکانات و ظرفیتهای بالقوه در زمینههای اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و حتی مذهبی هستند، میتواند ابزارهای لازم جهت تغییر وضعیت این دهستانها به بخش و تأسیس بخشداری مستقل را فراهم نموده و حتی مراکز این بخشها را نیز به شهر تبدیل نمایند.

در کنار برخی کم کاریهای صورت گرفته در مدیریت ارشد وزرات کشور در استان یعنی استانداری و مدیران کل آن برای تغییر و بهبود وضعیت تقسیمات جغرافیایی و اداری سراسر استان، به نظر میآید طی حدود یک دهه اخیر و بعد از ایجاد شهرستان باشت، نوعی رکود  و بیاعتنایی میان مسئولین و سیاستگذاران حوزه وزارت کشور در دو شهرستان گچساران و باشت حاکم شده که نتیجه آن را میتوان در عدم توجه به ایجاد بخشداریهای مستقل در شهرستان گچساران مشاهده نمود.

به هرحال فعالین سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... شهرستان گچساران باید نسبت به اوضاع شهرستان خود حساسیت بیشتری نشان داده در زمینه رشد و توسعه آن به همفکری و همدلی بپردازند.

به نظر میرسد طی چند سال اخیر اراده و نیت مثبتی برای تغییر و بهبود شرایط اداری و سیاسی دهستانهای گچساران در میان مسئولین شهرستان وجود نداشته است. زیرا اگر اراده و نیت مسئولین و به خصوص نماینده محترم جناب آقای دکتر تاجگردون ( معمار اقتصادی و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس) بر تغییر وضعیت این دهستانها به بخش و ایجاد بخشداری بود، گچساران اکنون حداقل 3 بخشداری مستقل داشت.

با توجه به خبر امیدوار کننده تبدیل روستای بوستان به شهر، امیدواریم فرماندار محترم گچساران و جناب آقای دکتر تاجگردون نماینده محترم گچساران و باشت در مجلس، با افزایش رایزنیها و فعالیتهای خود بتوانند مجوز  حداقل 2 بخشداری جدید در شهرستان گچساران را اخذ نموده و ضمن ایجاد تغییر و بهبود وضعیت اداری و سیاسی مناطق مذکور، موجب ایجاد تحول و توسعه این مناطق و افزایش رفاه، آسایش و رضایتمندی شهروندان شهرستان گچساران گردند.