خبر دنا -دکتر اسلام ذوالقدر پور : رویدادهای ساماندهی خیابان شهید بلادیان گچساران که به طرح سنگفرش بلادیان معروف شده است، نشانهای از مدیریت آیندهنگر و اقتصادی به همراه ندارد.
یکی از مؤلفههای مدیریت کارآمد و اثربخش را میتوان سیاستهای استراتژیکی دانست که از میان انبوه تصمیمات یک سازمان یا مجموعه اداری، سیاسی، طرح و تدوین میشود. یکی از جلوههای سیاست استراتژیک، آیندهنگری و پیشبینی تبعات و پیامدهای اجرای این سیاست میباشد.
سیاستهای استراتژیک دارای دورهای بلندمدت بوده و در طراحی آن بر کارآمدی و اثربخشی طولانی مدت آن، تأکید خاصی میشود.
اما در ایران و به خصوص استانهای کمتر توسعه یافته (عقب نگهداشته شده)، اغلب سیاستگذاریها دارای خروجیهای کوتاه مدت و تاکتیکی هستند. طرحها و برنامههایی که فرآیند اجرای آنها بسیار طولانی است اما نتایج و پیامدهای آن، اثربخش نیستند.
طرح ساماندهی خیابان شهید بلادیان را میتوان نمونه بارزی از انتخابهای غیر عقلانی( غیر اقتصادی) در حوزه سیاستگذاری شهری دانست که میتواند تأثیرات منفی درازمدتی بر شهر و شهروندان داشته باشد.
در کنار ایرادات که قبلاً (سیاستگذاری جهان سومی در بهسازی گچساران) به آنها اشاره شده است، ایرادات زیر را نیز میتوان بر سیاستگذاری مدیرت شهری گچساران در اجرای طرح مذکور وارد دانست:
1- اولویتبندی مسایل شهری:
طرح ساماندهی خیابان شهید بلادیان طی یک سال اخیر که مطرح شده است، همواره با انتقادات و اعتراضات متعدد و مکرر مواجه بوده است. اعتراضاتی که ناشی از عدم اطمینان شهروندان و به خصوص ساکنین محدوده طرح نسبت به مدیریت شهری گچساران و به خصوص توانمندی شهرداری در اجرای اینگونه طرحها بوده است.
یکی از نمونههای ناکارآمدی مجموعه مدیریت شهری گچساران را میتوان در عدم اولویتبندی صحیح مسایل شهری و سیاستگذاری شهری با در نظر گرفتن اولویتها دانست.
در حالی که پیشینه ایجاد شهرداری گچساران به بیش از نیم قرن میرسد و طی دو دهه اخیر نیز شوراهای اسلامی شهر به عنوان مشاورین و ناظرین مدیریت شهری به حوزه سیاستگذاران شهرداری اضافه شدهاند، هنوز هم اولویتبندی مسایل شهری در گچساران به چشم نمیخورد!
با گذشت بیش از 50 سال از ایجاد شهر گچساران، ساختمانهای این شهر از داشتن پلاک شهرداری که نیازی بسیار مهم در تسریع خدمات شهری و اداری است، محروم میباشد!
نداشتن پلاک شهرداری به مشکلی مهم برای شهروندان تبدیل شده است، مشکلی در سرشماریها و نوشتن آدرسهای پستی، بسیار برجسته شده و حتی مورد متسخر نیز قرار میگیرد.
2- پیشینه طرحهای غیر کارآمد و غیر علمی:
پیشینه طرحهای هزینهساز و بحرانزا در گچساران طی همین یک دهه اخیر موجب میشود که شهروندان نسبت به نیت و اهداف پشتپرده اینگونه طرحها با شک و تردید مواجه شوند.
طرحهای بلاتکلیفی مانند:
الف- دریاچه مصنوعی جنب کوی ادارات.
ب- پیادهروی کنار زیرگذر.
پ- مجموعه تجاری روی کانال جنب سینمای سابق شهر.
ت- دهها پارک محلهای و فضای سبزی که نیمهکاره رها شدهاند.
و ...
اینگونه طرحهای شهری که در زمان کلنگزنی، دارای تبلیغات گسترده رسانهای و سیاسی بودهاند، طی چند سال اخیر به علت عدم مطالعات صحیح و طراحی مناسب، تبدیل به غدههای سرطانی در شهر شدهاند که نبود اعتبارات لازم نیز موجب طولانی شدن آنها شده و در نهایت چهرهای بسیار زشت به شهر گچساران بخشیدهاند.
3- عدم شفافیت فرآیند فنی و مالی طرح:
از آغاز بحث ساماندهی خیابان شهید بلادیان گچساران، حرف و حدیثهای بیشماری در مورد مسایل مالی و فنی این طرح در سطح جامعه مطرح شده و حساسیتهایی را ایجاد نموده است.
حساسیتهایی که ناشی از چگونگی شکلگیری این طرح و نیز فرآیند واگذاری مطالعات و طراحی و دیگر بخشهای این پروژه شهری پرهزینه بوده است. اخباری پیرامون وابستگی های خانوادگی و طایفهای پیشنهاد دهنده و حتی پیمانکار این پروژه با برخی حامیان طرح و از سوی دیگر روشن نبودن فرآیند انتخاب طراحان و پیمانکاران آن!
اعتبار این طرح که در مرداد ماه امسال توسط فرماندار محترم جناب آقای رحیمی، حدود 6/3 میلیارد تومان اعلام شده بود، تنها بعد از گذشت دو ماه، مجدداً توسط فرماندار محترم به 6 میلیارد تومان افزایش یافته و احتمالاً تا پایان طرح، 3 برابر مبلغ کنونی نیز خواهد رسید!
این چگونه طرحی است که بعد از این همه مطالعات، در فاصله تنها دو ماه، حدود 3 میلیارد تومان به هزینههای اجرای آن افزوده میشود؟
4- عدم موضعگیری نهادهای مربوطه:
با توجه به اهمیت فنی، اجتماعی، سیاسی و حتی مالی این طرح، نهادهایی مانند شورای اسلامی شهر گچساران و حتی شورای فنی استان باید در این مورد اظهارنظر صریح و شفافی داشته باشند، امری که تاکنون حتی از سوی شورای شهر گچساران صورت نگرفته و گویا این نهاد سیاستگذاری مسایل شهری در گچساران به کمای غیر قابل برگشت فرو رفته است!
5- استفاده از زور و قوه قهریه در برابر منتقدین:
اجرای طرحی که مرکز سیاسی، تجاری و اجتماعی شهر گچساران را هدف گرفته است، نیاز به سیاست نرم انتقادپذیر از سوی مسئولین شهر و به خصوص مدیریت شهری گچساران مانند شهرداری و شورای اسلامی شهر داشت که متأسفانه تاکنون نیز چنین رویکردی مشاهده نشده و به جای آن، با بیتوجهی کامل به منتقدین طرح، یکی از بازاریان قدیمی شهر نیز تنها به علت انتقاد و اعتراض به روند اجرای طرح، بازداشت میشوند.
6- کار در تاریکی شب:
اجرای بسیاری از طرحهای شهر و استان ما به علت عدم نظارت صحیح و نبود تعهد برخی کارشناسان در روز روشن نیز دچار مشکلات فنی و اساسی بوده و بعد از پایان کار به مرور زمان مشکلات و ایرادات آن برای شهروندان مشخص خواهد شد.
اکنون اجرای طرح ساماندهی خیابان شهید بلادیان در تاریکی شب و مشکلات خاص شب، میتواند نشانی از ضعفهای عمده در اجرای این طرح و البته عدم رعایت اصول فنی و مهندسی صحیح در این طرح باشد.
اگر این پروژه دارای مطالعات دقیق و همه جانبهای بود، کار اجرای آن به شب، تاریکی و سرمای شبانه کشیده نمیشد و برای اجرای بدون دردسر و اعتراض آن در روز نیز طراحی لازم صورت میگرفت تا با معارضین اجتماعی بسیار قوی در میان بازار و شهروندان مواجه نبوده و طرحی شبانه لقب نگیرد!
معمای ساماندهی خیابان شهید بلادیان گچساران هر روز دارای ابعاد مبهمتری میشود که جلوههای حقانیت منتقدین و معترضین طراحی و اجرای این طرح مضحک را تقویت می نماید.
طرحی که هنوز هم پشتپرده ایدهپردازی و طراحی فنی و مالی آن به شهروندان معرفی نشده، گویا طراحان آن از ارایه توضیحات کامل به رسانههای استانی و شهرستانی و شهروندان در هراس هستند!
طرحی که در مردادماه هزینه اجرای آن حداکثر 4/4 میلیارد تومان بوده است و اکنون بعد از حدود چهار شب کار، به 7 میلیارد تومان افزایش یافته است، نشان میدهد که طراحان این طرح دارای پشتوانه سیاسی هستند و نه پشتوانه علمی، فنی و آگاهیهای اجتماعی و فرهنگی لازم برای اینگونه طرحهای مهم و تنشزا!
امید است مسئولین محترم در فضایی علمی و با حضور نخبگان علمی، اجتماعی و ... گچساران و به خصوص منتقدین طرح، به بررسی و بازبینی این طرح پرداخته و تا زمان از دست نرفته است در اجرای این طرح تجدیدنظر نموده یا تغییراتی صورت دهند.