به روز شده در: ۲۳ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۵:۵۲
کد خبر: ۵۰۹۷۶
|
تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۸

خبردنا- فهیمه قهرمانی/ خبرنگاری حرفه ای آمیخته با درد و فریاد مردم برای بیان واقعیات و مطالبات مردمی است اما خبرنگاران خود چالش های نهفته و دردهای ناگفته فراوانی دارند که البته سهم خبرنگاران زن در این میان بیشتر و سنگین تر به نظر می رسد.

در این عرصه گرانبهاترین داشته ات، یعنی عمرت را باید به پای آگاهی بریزی. باید شب و روز، گرما و سرما، پیاده و بدون کمترین تجهیزات و با تحمل ده ها مصائب ریز و درشت از این جلسه به آن جلسه، از این محله به آن محله از این شهر به آن شهر و از این روستا به آن روستا صدای رسای مردم باشی.

تلاش باید کرد، رنج و سختی باید کشید، عرق باید ریخت و رنجی که به دخل و خرجت اصل نمی‌آید.

وصله ناجوری است اما می گویند که هر اندازه به کاری همان مقدار درو می کنی.

اینجا این حرف ها عینت ندارد و باید در ارتفاعات رنج، نیش، هزار و یک بدبختی به دنبال آگاهی و اطلاع رسانی باشی، اما مزد زحمتت را نگیری.

اگر خانم خبرنگار باشی همه چیز مضاعف است و نیش و زخم زبان هایش به کنار، آه دارد و بس. به نظر می رسد بی ارزش ترین قشر خبرنگار باشد.

زنان همچون دیگر عرصه های اجتماعی، درحوزه رسانه همپای با خبرنگاران مرد حضور دارند و شواهد حاکی از آن است که توانایی کاری خبرنگاران زن کمتر از مردان نیست .

با این وجود بعضی ها شاید از سر کم لطفی هنوز زنان را در عرصه کار خبر کم توان تر از مردان می بینند یا بنا به شرایطی همچون حضور در موقعیت های خاص، اولویت را به مردان می دهند.

باید نگاه ها را شست و زاویه دید خود را تغییر دهیم تا متوجه شویم که زن بودن مانعی برای کار خبری نیست بلکه به عنوان یک حسن بزرگ به آن نگاه کرد.

از قدیم می گفتند که زنان دقیق تر و منظم تر از مردان هستند. 

 زن خبرنگار با نگاه موشکافانه و دقیق خود به تحلیل موضوعات می پردازد و شاید اگر قدر توانایی خود را بیشتر می دانست مردان این همه محدودیت برای او ایجاد نمی کردند.

در بیشتر موقعیت ها زنان خبرنگار توانسته اند با قلم و احساس خود بهتر از خبرنگاران مرد به بیان رویدادها و توصیف اتفاقات و وقایع بپردازند.

باید دیدگاه مردم نسبت به کار زنان در رسانه‌ها، تغییر کند و بدانند تفاوتی میان مرد و زن در این حرفه نیست و حتی شاید زنان بتوانند بهتر از مردان موفق باشند.

این مهم در وهله نخست باید از خود زنان خبرنگار شروع شود و خود را به عنوان صاحبان قلم و اندیشه باور کنند.

دقت، ظرافت و امانت داری زنان خبرنگار در حوزه کار خبری بیشتر از آقایان است و این ویژگی ها از مزیت های زن بودن در عرصه خبرنگاری است.

برخی قوانین نانوشنه و شاید هم برخی قوانین دست و پا گیر سبب شده تا خبرنگاران زن تا رسیدن به جایگاه مطلوب شان در حوزه خبرنگاری، فاصله طولانی در پیش داشته باشند.

نبود امنیت شغلی، نداشتن بیمه، حقوق اندک ودهها معضل دیگر به درد های کهنه ای برای خبرنگاران تبدیل شده که دیگر از تکرار آن ها خسته شده اند زیرا که هیچ وقت صدای آن ها شنیده نشد و این درد ها به زخم های قدیمی و عمیقی تبدیل شده اند و بر بدنه رسانه جا خوش کرده اند.

همین تیرماه بود که دو بانوی خبرنگار تلاشگر به نام های ریحانه یاسینی و مهشید کریمی جان خود را در راستای آگاهی رسانی به مردم از دست دادند.

امسال خبر درگذشت دو بانوی خبرنگار، خانم‌ها ریحانه یاسینی و مهشید کریمی خبرنگاران دو رسانه ایرنا و ایسنا آن چنان تلخ  بود که دیگر رمقی برای شادی خبرنگاران در روز خبرنگار نگذاشته است.

شاید مرگ این دو عزیز تلنگری باشد برای مراجع حمایتی از خبرنگاران، تا قوانین مدون تری برای حمایت از آن‌ها تدوین‌ کنند.

هم اینک تنها قطعه نام آوران سهم ریحانه و مهشید شده است و این دو بانوی قهرمان رسالت خبری خود را به پایان رساندند.

هفدهم مرداد ماه به پاسداشت شهادت محمود صارمی خبرنگار ایرنا  روز خبرنگار نامیده شده، به طور نمادین از تلاش ها و کوشش فعالان عرصه خبر قدردانی می شود اما امسال جای خالی این دو قهرمان زن در میان خبرنگاران خالی است.

جایگاه زن در رسانه

 سازمان یونسکو در تحقیقی پیرامون خبرنگاران زن اعلام کرده که آنها بیش از گذشته به صورت آنلاین تهدید می‌شوند و حدود سه چهارم (۷۳ درصد) در معرض خشونت آنلاین بوده‌اند.

بر اساس این تحقیق نتیجه گرفته شده است که اکنون بیش از هر زمان دیگری حملات آنلاین علیه خبرنگاران زن افزایش چشمگیری داشته ، مخصوصا که در سایه همه‌گیری کرونا گونه‌های دیگر خشونت علیه زنان که به آن همه‌گیری در سایه گفته می‌شود، بیشتر شده است.

مشکلات پیش روی زنان خبرنگار تنها مختص شهر یا کشور خاصی نیست بلکه در تمامی دنیا تا حدودی یکسان است و این زنان آنقدر باید قوی باشند که معضلات برای رسیدن به ترقی سد راه آنان نشود.

جایگاه زنان در عرصه خبرنگاری زمانی محکم تر خواهد شد که برای دفاع از حقوق آن ها قوانین محکمی توسط مراجع و  متولیان امر  وضع شود.

کاستی های پیش روی خبرنگاران زن 

کارشناس مطبوعات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد گفت: بطور کلی آسیب هایی که زنان خبرنگار در کار خود با آن مواجه هستند خیلی بیشتر از مردان بوده که از جمله نگاه ابزاری به زنان خبرنگار، ساعت های کاری نامنظم، عدم بهره مندی از امکانات زنان شاغل مانند مرخصی زایمان، ساعت شیر، حقوق و مزایای کم و محرومیت از بیمه است.

آسیه حسین زاده افزود: این در حالی است که زنان خبرنگار مانند سایر زنان شاغل مسئولیت مادری و همسرداری را نیز به عهده دارند و فشار  روحی و استرس برآنها خیلی بیشتر است.

وی ادامه داد: برقراری عدالت جنسیتی ، برخورداری از فرصت های شغلی برابر، حقوق و مزایا، امنیت شغلی ، بیمه و برخورداری از امکانات رفاهی جهت زنان خبرنگار می تواند از مشکلات این قشر فعال بدون حامی بکاهد.

خبرنگاران در تمام شرایط سخت همگام با مسئولان

معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: خبرنگار در تمام شرایط سخت همچون خطر و شادی همگام و همقدم با مدیران جامعه هستند و در تمامی رویداد ها برای تهیه خبر حاضرند.

رضا خردمند افزود: زن بودن خبرنگار مانعی برای انجام کارش نخواهد بود و در همه شرایط اضطراری از جمله سیل، زلزله و  کرونا پیشقدم است.

وی تاکید کرد: مهم ترین مشکل خبرنگاران نداشتن امنیت شغلی است و پس از آن بحث بیمه آن هاست که می طلبد مدیران مسئول و متولیان مشکل شان را رفع کنند.

معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: با توجه به شرایط اقتصادی و درآمد پایین آن ها بحث مسکن خبرنگاران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

خردمند ابراز داشت: زن خبرنگار برای پوشش جلسات و گزارشات محدودیت هایی دارد که از جمله آن ها ایاب و ذهاب آن است و بیشتر آن ها خودرو ندارند اما مردان در این خصوص شرایط بهتری دارند.

وی عنوان کرد: خبرنگاری حرفه و هنر است و با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، چنانچه به کار خبری علاقه و عشق نداشته باشی نمی توانی موفق عمل کنی.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد:  این قشر درآمد ثابت و شغل دولتی ندارند که با تکیه بر پشتوانه مالی آن آسوده خاطر باشند.

وی افزود: با مشکلات و سختی های خبرنگاران آشنایی کامل دارم و مهمترین پیشنهاد بنده مرتفع نمودن بحث درآمد ثابت، بیمه و مسکن خبرنگاران است.

خردمند تاکید کرد: هیچوقت خود را از خبرنگاران جدا ندانستم و با جان و دل صحبت هایشان را پذیرفته ام.

باورپذبری جامعه از یک زن خبرنگار

یکی از زنان پیشکسوت در حوزه خبر کهگیلویه و بویراحمد و جزو اعضای هیات مدیره خانه مطبوعات استان گفت: در سال های پیش تر نه تنها مردم عادی بلکه مدیران ما نیز حرفه خبرنگاری را برای بانوان شایسته نمی دانستند و چه بسا گاهی اوقات با مشکلات ناامنی در جامعه نیز روبرو بودیم.

هزارتوی مشکلات زنان خبرنگار

زیبا کرمی که در یک دوره ریاست خانه مطبوعات استان کهگیلویه و بویراحمد را در سابقه خود دارد افزود: خبرنگار موفق جنسییت نمی شناسند ، شجاعت، صداقت، سواد و اخلاق مهمترین خصوصیت  لازم برای هر خبرنگاریست و آگاهی به فنون و علم خبر و گزارش نویسی بدون شک اولین لازمه حضور در این عرصه است.
 
وی تصریح کرد: به عنوان زن خبرنگار اول دهه ۸۰شروع به کار کردم و اولین مجوز نشریه چاپی «تابش» را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از چهار سال قرار گرفتن در نوبت هیات نظارت دریافت کردم.

کرمی ابراز داشت: سن مطبوعات خصوصی استان کهگیلویه و بویراحمد به حدود سی و چند سال می رسد به جز خبرگزاری ایرنا که از دهه ۶۰ در استان و شهرستان گچساران آغاز شد ، لذا از مطبوعات غنی برخوردار نبودیم.

وی بیان کرد: این مهم اتفاق خوبی برای خودم ولی با استقبالی کم از طرف مردم و مسئولین روبرو می شدیم و چون علاقمند بودم ، علی رغم  متأهل  و دارای فرزندان خردسال بودنم با همت همسرم که نقش اصلی در تشویق من به این حرفه را داشت توانستیم پا به پای دیگر خبرنگاران مرد اخبار را منتشر کنیم و آن زمان نشریه را در بین مردم و مسئولین معرفی نماییم.

این خانم خبرنگار تاکید کرد: مشکلات ما زمانی بیشتر می شد که جامعه و حتی خانواده ها هم  از شرایط شغلی ما بی خبر بودند.

وی ابراز داشت: در استان محرومی چون کهگیلویه و بویراحمد  که حتی مرکز  لیتو گرافی در  چاپخانه  نداشت  و طراحی ها به صورت ماکت به شیراز ارسال و بعد از گاهی دو روز چاپ و ارسال می شد اما همه این مشکلات را با عشق به کارمان کنار می زدیم و هر هفته منتظر تولدی دوباره بودیم و هنوز هم همان احساس لذت را حس می کنیم.
 
کرمی گفت: در آن سالها مدیران ما آستانه نقدپذیری خیلی کمی داشتند و با هرنقد باید به دادگاه عادی احضار می شدیم  چرا که دادگاه مطبوعات هم نبود.

وی افزود: خلاصه اینکه کاری کردند که فرزندانم در سن دبستان از خبر و خبرنگاری خسته بودند و زمان رسیدن احضاریه به درب منزل ما عدم امنیت را احساس می کردند.

این خانم خبرنگار تصریح کرد: مشکل مهم دیگر سیاسی بودن جو حاکم بر جامعه بود تا جایی که دستورمحرومیت نشریه را از  آگهی توسط برخی از  مدیران ناکارآمد و انتقادناپذیر دریافت می کردیم.

کرمی تصریح کرد: از دیگر مشکلات اصلی که همیشه وجود داشته و دارد تبعیض جنسیتی در جامعه بخصوص جامعه مردسالار استان ما بوده است و حتی در بحث تجلیل ها گاهی باورشان نمی شود که بانوان  نیز می توانند  در این عرصه باشند.
 
وی عنوان کرد: در دو دهه فعالیت خبری مشکل بیمه از همه مهمتر بود چرا که طبق قانون  مدیر مسئول نمی تواند بیمه شود و لذا این نیز به مشکلات می افزود.
 
کرمی ادامه داد: زن خبرنگار، در کنار حرفه ی سخت خبری،  همزمان باید دختر خانواده، همدم مادر و پدر، مادری بی نظیربرای فرزندان و همسری شایسته  باشد.  
 
وی گفت: البته در دهه اخیر باورپذیری و احترام به منزلت خبرنگار زن، خوشبختانه در جامعه به عینه پیداست و گامهای جدی برای حضور این قشر زحمت کش برداشته شده است.

کرمی افزود: بدون شک سختی کار و درد تبعیض ما را در مسیر درست تر قرار خواهد داد، و یقین دارم زنان خبرنگار آنگونه که شایسته هستند در این امر مهم رسالت خود را بدرستی درک کرده و ناملایمات موجبات عقب نشینی آنان از این مسیر پر از هیجان و خطر نخواهد کاست.


خبرنگاری، یکی از سخت ترین شغل ها در دنیا

مسئول خبرگزاری برنا کهگیلویه و بویراحمد در یاسوج گفت: حرفه خبرنگاری در گروه مشاغل سخت قرار گرفته اما این موضوع بین دیدگاه های عمومی جایگاهی ندارد و از نگاه مسئولان امر نیز پوشیده مانده است.

هزارتوی مشکلات زنان خبرنگار

زینب محمودی تاکید کرد: سختی های این شغل برای زنان در این عرصه دو چندان است و دغدغه هایی که زنان خبرنگار دارند را به ندرت مردان خبرنگار دارند.

وی تاکید کرد: یک زن خبرنگار همیشه در اتفاق و رویدادهای مختلف باید در آماده باش کامل باشد و باوجود وظایف همسرداری، بچه‌ داری، خانه داری و ... همیشه در صحنه باشد.

محمودی افزود: این عوامل باعث نشده که ما زنان خبرنگار از هدف اصلی خود که تهیه خبر، گزارش، تحلیل و یا هر مطلبی دیگر دور شویم اما متحمل مشقت های فراوانی شده ایم.

مسئول خبرگزاری برنا کهگیلویه و بویراحمد در یاسوج ابراز داشت: در وقایع مختلف از جمله زلزله، سیل، آتش سوزی ها و ... حضور می یابیم و بی کم و کاست در تلاشیم بهترین و شفاف ترین اخبار را گزارش دهیم.

وی تاکید کرد: بیشتر مواقع اول صبح از خانه خارج می شویم و برخی مواقع تا شب مشغول کار و فعالیت هستیم.

محمودی عنوان کرد: زمانی که وارد فضای خانه خود می شویم خستگی و بی حوصلگی ناشی از کار زیاد طاقتی برایمان نمی گذارد و همسر، پدر و یا مادر از این نگرانند که فردا هم باید روز پر کار دیگری داشته باشیم.

مسئول خبرگزاری برنا کهگیلویه و بویراحمد در یاسوج گفت افزود: ما خبرنگاران از همه چیز زندگی خود می گذریم اما متولی مشخصی که بتواند از ما خبرنگاران به ویژه خبرنگاران زن حمایت کند، وجود ندارد.

وی گفت: خبرنگاری هر چند واژه آشنا برای همه است اما هنوز بسیاری از مردم دشواری های این شغل پر مخاطره را نمی دانند.

محمودی بیان کرد: این قشر پشتوانه مالی ندارند و حتی در بیشتر موارد مطالبات خبرنگاران از سوی ادارات داده نمی شود این در حالی است که باید خبرنگار هزینه اینترنتش را تامین کند ولی هیچ درآمد ثابت و پایداری ندارد.

وی تصریح کرد: خبرنگار مشکلات مردم را می نویسد اما کسی نیست که دردهای خود خبرنگاران را بنویسد و بازگو کند زیرا که وی رفع مشکلات و درد مردم را بر درد خود ترجیح می دهد.

ریز و درشت مشکلات زنان خبرنگار از نگاه خبرنگاران

به گونه ای که ما خبرنگاران در انعکاس رخدادها بی طرفانه عمل می کنیم چون ذات خبرنگاری مبتنی بر بی طرفی است اما آیا با یک زن خبرنگار هم بی طرفانه برخورد می شود.

تک و تنها باید با جمع زیادی از مردها ساعت ها در جلسات بنشینیم و حتی در راه های پر پیج و خم برای پوشش اخبار به روستاهای دورافتاده سفر کنیم.

اگر هم اتفاقی مشابه ریحانه یاسینی و مهشید کریمی برایمان بیفتد، هیچ ارگانی مسئولیتی در قبال خبرنگاران ندارند و بی دفاع از حقوق خود، از حقوق مردم دفاع می کنیم. 

خبرنگار دیگری در یاسوج گفت: خبرنگاران زنی که در روزهای مرخصی خود در رسانه‌های مربوط کار می‌کنند، حقوقی بابت اضافه‌کاری دریافت نمی‌کنند.

مهرناز علیزاده افزود: ازدواج برخی زنان خبرنگار همکار ما به علت شرایط شغلی به تاخیر می افتد و یا در نهایت مجرد بازنشسته می شوند.

وی ادامه داد: زنان با مردان مساوی اند اما در عرصه خبرنگاری به خاطر برخی ناملایمات امتیاز مساوی به دست نمی‌آورند و تبعیض و امتیاز نابرابر، باعث می‌شود زنان از کار دل‌سرد شوند.

این خبرنگار تاکید کرد: شمار زیادی از مردم و مسئولان دولتی گاها از دادن اطلاعات به خبرنگاران خانم پرهیز می‌کنند.

علیزاده عنوان کرد: همچنین در بیشتر موارد اولویت جذب نیروی انسانی در برخی رسانه ها هنوز با مردان است.

به طور کلی می توان نتیجه گرفت که قوانین حمایتی و مراجعی که برای احقاق حق خبرنگاران از آن ها حمایت کند در حداقل است.

رفع دغدغه های خارج از محیط کار زنان خبرنگار مانند مشکلات مالی و ارایه خدماتی همچون بیمه و مهد کودک می تواند در ارتقای کار آن ها نقش چشمگیری داشته باشد.

زنان زیادی برای اینکه این وضعیت را سامان دهند تلاش کرده اند و بارها در نقد ها و گزارش های مختلف به آن پرداخته اند اما تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله زیاد است.

خبرنگاران زن با افزایش سطح دانش علمی و فکری شان می‌توانند با این مشکلات مبارزه کنند و حتی تا رهبری رسانه‌ها پیش روند.

نام:
ایمیل:
* نظر: