خبردنا/ رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در نامه‌ای سرگشاده به رییس جمهور درخصوص ادغام دانشگاه‌های علوم پزشکی با دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم به پدید آمدن موجی از نگرانی در بین اساتید، دانشجویان و مدیران نظام سلامت کشور اشاره کرده اند.
براساس گزارش روابط عمومی وزارت بهداشت؛ در این نامه آمده است: به استحضار عالی می‌رساند در روز‌های اخیر زمزمه‌هایی از لزوم ادغام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم تحقیقات و فناوری در محافل مختلف از جمله در مصاحبه اخیر وزیر محترم عتف بگوش رسیده که موجی از نگرانی را در بین اساتید، دانشجویان و مدیران نظام سلامت کشور را پدید آورده است. همانگونه که استحضار دارید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سال ۱۳۶۴ با هدف کارآمدتر کردن سیستم بهداشتی و درمانی کشور و اثربخشی بیشتر در آموزش پزشکی، تشکیل شد و نقطه قوت این تصمیم کلان مدیریتی، چیدمان عرصه‌های آموزشی، نظام ارزشیابی و اعتباربخشی و پویایی آموزش پزشکی بوده است.
تجربه کشور در مدیریت بیماری کووید۱۹ و تلاش مجاهدانه کادر بهداشتی و درمانی کشور بیانگر این است که سیستم بهداشتی، درمانی و آموزش پزشکی کشور، کارآمد و نافع بوده است.
دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، نمونه بارز دانشگاه‌های نسل نوین هستند که هم بین المللی سازی و هم تقاضا محوری را در دستور کار خود دارند و در بحران یاد شده نشان دادند که پاسخگویی اجتماعی دقیقی را می‌توانند داشته باشند و تعطیلی آن‌ها مشکل ساز است در حالیکه برخی مراکز آموزشی در کشور در طول این مدت تعطیل یا غیرحضوری بودند بدون اینکه خللی در روند عمومی جامعه ایجاد شده باشد.
اگر دانشگاه‌های علوم پزشکی در بحران کووید۱۹ ایفای نقش موثر نمی‌کردند تبعات این بیماری بسیار عمیق‌تر و مخرب‌تر بود، بنابراین سیستم آموزشی، پژوهشی، بهداشتی و درمانی کشور توانسته پاسخگویی اجتماعی داشته باشد و کارآمدی خودش را نشان دهد البته ممکن است اشکالاتی در نظام آموزشی علوم پزشکی مانند دیگر نظام‌های اجرایی و آموزشی وجود داشته باشد که باید مرتبا بررسی و ارزشیابی انجام و در صورت نیاز بازنگری‌های لازم صورت پذیرد.
وقتی این نظام فعلی آموزش پزشکی کشور بار‌ها از سوی مراجع بین المللی به دلیل دیده شدن عرصه آموزش و خدمات در یک وزارتخانه، مورد تقدیر قرار گرفته بنظر می‌رسد که برگشت به عقب، هزینه‌های زیادی دارد با این استدلال که می‌خواهیم کارایی و بهره وری یک سیستم را فدای رتبه بندی کنیم.
تجربه ادغام را در تولیدات علمی دست کم یکبار ما در وزارت بهداشت تجربه نموده ایم. اصلا رتبه بندی ملاک مناسبی برای بهره وری بالاتر و کارآمد بودن یک دانشگاه نیست.
اگرچه رتبه بندی جهانی در بسیاری موارد موید جایگاه رفیع و قابل توجه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در مقایسه با سایر دانشگاههاست. وجود مراکز توسعه آموزش در دانشگاه‌های علوم پزشکی که انتظار می‌رود دانشگاه‌های وزارت عتف هم از آن بهره گیرند و الگوبرداری کنند، توانسته است روی کیفیت آموزش پزشکی تاثیرگذار باشد و آموزش پاسخگو، عدالت آموزشی و همگرایی و سرآمد شدن و مرجعیت علمی در علوم مختلف را به همراه داشته باشد. یکی از اقدامات وزارت بهداشت در سال‌های اخیر، همگرایی علوم و فناوری است، اما آیا وزارت علوم توانسته بین رشته‌های مختلف خودش، همگرایی را ایجاد کند؟ اگر عنوان می‌کنند که باید داروسازی را در کنار شیمی قرار دهیم، آیا توانسته اند بین زیست شناسی، شیمی و فیزیک که در یک دانشکده بوده و قبلا تحت عنوان دانشکده علوم فعالیت می‌کردند، تلفیق و ارتباط برقرار کنند؟ آیا دانشکده دامپزشکی با شیمی، فیزیک و زیست شناسی ارتباط نزدیکی پیدا کرده است؟
یکی دیگر از استدلال‌های طراحان ادغام، دغدغه تامین بهتر نیروی انسانی متخصص و فوق تخصص گروه پزشکی به ویژه در مناطق محروم است. این در حالی است که اصالتا ادغام آموزش پزشکی در نظام سلامت در دهه ۶۰ برای افزایش ظرفیت‌های موجود جهت تربیت دانشجویان گروه پزشکی بوده است، یعنی عملا وزارت بهداشت با این ادغام تمام ظرفیت‌هایی که برای ساختار نظام درمانی و بهداشت خود داشته در بستر آموزش قرار داده و عملا آموزش قوت گرفته است؛ به این شکل که ما امروز حجم قابل توجهی از دانش آموختگان گروه پزشکی را در کشور داریم. این تصمیم خطیر و راهبردی مبتنی بر تاسیس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به کرات مورد تحسین نهاد‌های بین المللی از جمله سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته و به عنوان الگو به سایر کشور‌های جهان معرفی شده است.
خاطر نشان می‌سازد زیرساخت‌های عمده آموزش دانشجویان گروه پزشکی که عمدتا به بستر‌های درمانی نیازمند هستند در وزارت عتف وجود ندارد و این از علل اصلی جدایی این دانشگاه‌ها در سه دهه پیش بوده که هنوز هم این دلایل به قوت خود باقی است. به جای برگشت به گذشته باید به سمت اجرای طرحی برای ایجاد انگیزه بیشتر جهت ماندگاری کادر پزشکی در مناطق محروم کشور گام برداشت.
در صورت عدم اقدام لازم، پدیده نامیمون خروج نخبگان، کادر بهداشتی درمانی و اعضای هیات علمی از کشور تشدید خواهد شد.
از سوی دیگر در بند هشتم سیاست‌های کلان سلامت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، صراحتا حوزه‌های آموزش و پژوهش در نظام سلامت با حوزه‌های بهداشت و درمان دیده شده است و این بیانگر نگاه عمیق رهبر معظم انقلاب اسلامی است و نشان می‌دهد که چقدر پیوند آموزش پزشکی با بهداشت و درمان، می‌تواند در حل مشکلات کشور راهگشا باشد.
خلاصه اینکه، این موضوع که آموزش پزشکی باید در کنار بهداشت و درمان باشد، بدون تردید کار درستی است و طرح ادغام دانشگاه‌های علوم پزشکی با دانشگاه‌های وزارت عتف هم خلاف قوانین بالادستی و بخصوص بند هشتم سیاست‌های سلامت کشور ابلاغی مقام معظم رهبری حفظه الله است و هم هزینه‌های بسیار سنگینی را به جامعه تحمیل خواهد کرد و هرگز به افزایش کمیت و کیفیت تربیت دانشجویان پزشکی منجر نخواهد شد بنابراین در شرایط فعلی و البته در هیچ مقطع زمانی، این ادغام به صلاح نیست.
استدعا دارد دستور فرمایید دولتمردان بویژه همکاران عزیز ما در وزارت عتف از بیان این موضوعات در تریبون‌های عمومی اجتناب ورزیده و محیط‌های آموزشی مدافعان سلامت کشور را با تنش مواجه نسازند.
