خبردنا: سفر پوتین به ایران گمانه‌زنی‌های فراوانی را درباره علت این سفر در پی داشته است. به نظر می‌رسد که یکی از دلایل پوتین برای سفر به ایران، جایگزین کردن دلار با روبل باشد.
دیروز برای نخستین‌بار نماد معاملاتی جفت ارز روبل-ریال با حضور رئیس‌کل بانک مرکزی در بازار متشکل ارز ایران گشایش یافت. در جریان مراسم افتتاحیه، 2میلیون روبل در این بازار مبادله شد. ایران و روسیه در تلاشند با پیمان‌های پولی دوجانبه نقش دلار را در تبادلات تجاری کم کنند.
رئیس شورای پول و اعتبار در ادامه با تأکید بر تقویت عرضه ارز روبل در بازار گفت: حجم معاملات و عمق بازار برای نماد روبل و ریال در آینده نزدیک افزایش می‌یابد و بازارسازها هم می‌توانند در بازار حضور داشته باشند. رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه مطمئن هستم با گشایش نماد روبل-ریال صادرات ایران به روسیه افزایش می‌یابد، اضافه کرد: حجم واردات روسیه از کشورهای دیگر بالاست و با توجه به ظرفیت‌هایی که در ایران وجود دارد و بستری که فراهم شده، باید سهم بازارمان را از روسیه بیشتر کنیم.
او تأکید کرد: این اقدام گامی جدی در توسعه روابط اقتصادی 2کشور ایران و روسیه خواهد بود. صالح‌آبادی گفت: در شرایط سیاسی دنیای کنونی ارزهای جهان‌روا همچون دلار، ابزار سیاسی و عامل سلطه شده است. ارزهای محلی و پیمان‌های پولی دو و چندجانبه وسیله و راه‌حل مناسبی برای خنثی‌کردن ابزار سلطه و سیاسی ارزهای جهان‌روا خواهد بود و بر همین اساس امروز شاهد برداشتن گام نخست و بسیار مهم در زمینه پیمان پولی دوجانبه ایران و روسیه هستیم.
۴۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ دلارِ روس‌ها برای توسعه صنعت نفت ایران
روزنامه ایران با خوشحالی از این توفق در این رابطه نوشت:
* بزرگ‌ترین سند سرمایه‌گذاری خارجی کشور به امضا رسید. یک تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم روسیه منعقد شد که تاکنون در تاریخ صنعت نفت و حتی فراتر از آن، در تاریخ اقتصاد کشور بی سابقه بوده است؛ آن هم این حجم سرمایه‌گذاری توسط یک شرکت خارجی در یک صنعت کشور.
* با امضای این سند، حجم تفاهمنامه‌ها و قراردادهای داخلی و خارجی صنعت نفت در 10 ماه اخیر از مرز 70 میلیارد دلار عبور کرد؛ 70 میلیارد دلاری که حدود نیمی از نیاز صنعت نفت در زمینه سرمایه‌گذاری را تأمین خواهد کرد و آثار آن در کمتر از 10 سال آینده نمایان خواهد شد.
* یک مقام آگاه در وزارت نفت که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش نداشت، می‌‌گوید: «حضور گازپروم در جنوب، علاوه بر توسعه و افزایش تولید نفت و گاز کشور، پاسخی راهبردی از سوی روسیه به اروپایی است که دارد قراردادهای راهبردی با قطر می‌‌بندد. ما با روسیه هم رقیب هستیم اما به نوعی همکار نیز هستیم. در بخش گاز همکاری غلبه دارد و در نفت رقابت. البته در نفت هم می‌‌توان همکاری کرد که به دنبال الگوهای همکاری در این بخش هستیم.»
دفاع کیهان از توافق بزرگ ایران و روسیه
این روزنامه در شماره امروز خود نوشت:
* در میانه تحولات سرنوشت‌ساز منطقه‌ای و بین‌المللی، دیروز تهران میزبان دو اجلاس مهم «کمیته عالی روابط ایران و ترکیه» و «سران ابتکار آستانه» بود که پیام روشن آن تثبیت همکاری‌های امنیتی و هدفگذاری تجارت 70 میلیارد دلاری با همسایگان آن هم بدون آمریکا و غربی‌هاست.
* هدفگذاری تجارت 70 میلیارد دلاری با روسیه و ترکیه بدون برجام و FATF موفقیتی بزرگ در دولت رئیسی است.
پژمان موسوی، روزنامه نگار در این خصوص در اینستاگرام خود نوشت:
می‌خواهند تجارت کنند، بدون اتکا به دلار؛ با روسیه بزرگ‌ترین تفاهمنامه‌ی اقتصادی ایران را امضا می‌کنند و با ترکیه برای آینده هدفگذاری می‌کنند.
ارزشِ این تجارت بر مبنای چیست؟ روبل؟ لیر؟ درهم؟
خیر، دلار آمریکا! در تیترهای‌شان هم بزرگ می‌نویسند دلار!
بعد می‌گویند بدون برجام و FATF!
بهادری جهرمی سخنگوی دولت هم در توجیه توافق دولت رئیسی با روسیه توئیت کرد:
در چه صورتی روبل جایگزین دلار می‌شود؟
شقاقی تحلیلگر اقتصادی:
* سال‌هاست که بحث پیمان‌های پولی دو یا چندجانبه، در اقتصاد ایران مطرح است. در دوران ریاست همتی بر بانک مرکزی هم بارها این موضوع بررسی شد که برای خنثی‌سازی تحریم‌ها، از پیمان‌های پولی استفاده شود.
* این موضوع، ایده خوبی است اما پیمان‌های پولی دو یا چندجانبه زمانی می‌توانند اثربخش باشند که حجم تجاری متقابل بین کشورها معنی دار بوده و سهم بالایی را در کل تجارت این کشورها در اختیار داشته باشد. در گذشته، روسیه و چین یک پیمان پولی ۴۰۰میلیارد دلاری با روبل و یوان ایجاد کردند. این پیمان به دلیل بالا بودن حجم تجارت روسیه و چین قابلیت اجرا داشت.
* با این وجود حجم تجارت ایران و روسیه به اندازه‌ای نیست که جایگزینی دلار با روبل بتواند اثرگذار باشد. در حال حاضر حدود ۶۰درصد از کل تجارت ایران با کشورهای چین، امارات، عراق، افغانستان و کره جنوبی است و روسیه جایی در میان شرکای بزرگ تجاری ایران ندارد. از طرف دیگر، دو کشور ایران و روسیه، هر دو صادر کننده انرژی هستند و چیزی برای ارائه به یکدیگر ندارند.
* اگر بخواهیم این روابط پولی بین ایران و روسیه تاثیرگذار باید، باید حجم مبادلاتمان با روسیه را افزایش دهیم. به علاوه، نباید تنها وارد کننده کالاها و خدمات از روسیه باشیم. زیرا در این صورت شرایط بدتر می‌شود.
* جایگزینی دلار با روبل اگر این توازن تجاری در آینده تضمین شود و حجم تجارت نیز افزایش یابد، جایگزینی دلار با روبل می‌تواند اجرایی شود. در غیر این صورت، این پیمان پولی دو جانبه قابلیت اجرا شدن نخواهد داشت و تاثیری بر کاهش اثر تحریم‌ها بر ایران و روسیه ندارد.
