خبردنا: اخترشناسان، قبرستان مخفی ستارگان در کهکشان راه شیری را کشف کردند. این دنیای مدفون، سه برابر بلندی کهکشان امروزی ما امتداد دارد.
کهکشان راه شیری، یک قبرستان عظیم پر شده از ستارگان مرده را در خود پنهان کرده بود که حالا دانشمندان با مدل‌سازی و نقشه‌برداری، موفق به یافتن آن شده‌اند.
از حدود ۱۳ میلیارد سال قبل، کهکشان ما میزبان میلیاردها ستاره بوده است. اما طی این سال‌ها، بسیاری از این اجرام غول پیکر، متلاشی شدند و بقایای متراکمی از آن‌ها به جای ماند.
اگر ستاره‌ای که دست‌کم ۸ برابر بزرگ‌تر از خورشید است، در آتش خود بسوزد و متلاشی شود؛ لایه‌های خارجی آن، انفجار ابرنواختری را تجربه می‌کنند. اما هسته ستاره، به شکل یک ستاره نوترونی یا سیاهچاله در می‌آید.
ستاره‌های نوترونی جدید و سیاهچاله‌های تازه متولد شده در راه شیری، راحت‌تر قابل شناسایی هستند؛ زیرا درون کهکشان باقی می‌مانند و با شکل و حالت آن، هم‌نوایی می‌کنند. ولی ستاره‌هایی که عمرشان به دوران خردسالی راه شیری بازمی‌گردد، مانند ارواح کیهانی هستند و ما به این سادگی‌ها، نمی‌توانیم بقایای آن‌ها را بیابیم.
نمایی از کهکشان راه شیری بدون ستارگان باستانی مدفون در آن
وقوع انفجار ابرنواختر هنگام فروپاشی این ستارگان، باعث پرتاب شدن آن‌ها به فضای میان ستاره‌ای شده است. حتی محققان تخمین می‌زنند که ۳۰ درصد از بقایای آن‌ها، به خارج از کهکشان پرتاب شده‌اند. اما اعضای تیم تحقیقاتی با بازسازی چرخه زندگی این ستاره‌های باستانی، توانستند از آن‌ها نقشه‌ای ترسیم کنند. به گفته‌ی پروفسور «پیتر تاتهیل» از دانشگاه سیدنی استرالیا:
«یکی از موانع یافتن این اجرام باستانی تا به حال، این بود که ما نمی‌دانستیم باید کجا را به دنبال آن‌ها بگردیم. مسن‌ترین ستاره‌های نوترونی و سیاهچاله‌ها، موقعی به وجود آمدند که کهکشان جوان بود و شکل متفاوتی داشت. ولی طی میلیاردها سال، راه شیری تغییرات زیادی را به خود دید. تلاش برای یافتن این اجرام باستانی، مانند این بود که به دنبال استخوان‌های مدفون در زیر خاک بگردید. ما در واقع، قبرستان ستارگان راه شیری را جستجو می‌کردیم».
انفجار ابرنواختر، بقایای ستارگان را با سرعت میلیون‌ها کیلومتر در ساعت، به اطراف پرتاب می‌کند. بدتر آنکه این پراکندگی، به صورت رندوم در جهات مختلفی رخ می‌دهد. بنابراین فقط آگاهی از شدت بزرگی انفجار، کافی نبود و دانشمندان می‌بایست از رفتار ستاره‌ها و مسیر حرکت آن‌ها پس از انفجار نیز مدل‌سازی می‌کردند.
نمایی از کهکشان راه شیری با ستارگان باستانی آن
نقشه ترسیم شده شامل مکان تولد ستاره‌های باستانی در کهکشان راه شیری، محل انفجار آن‌ها و مکان دفن‌شان می‌شود. این مدل‌سازی، در واقع تصویری از گذشته کهکشان را به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد تا چه حد نسبت به قبل، عوض شده است. مثلا می‌توانیم به تغییر شکل بازوهای حلقوی راه شیری اشاره کنیم.
همچنین به نظر می‌رسد که دنیای دفن شده در قیاس با راه شیری امروز ما، بلندتر و پف کرده‌تر بوده؛ چرا که انفجارهای ابرنواختر، بسیاری از بقایای ستاره‌ای را به صورتی هاله‌گونه، در اطراف کهکشان پخش کرده است.
بر اساس برآورد دانشمندان، ارواح نزدیک‌ترین ستارگان باستانی، باید در فاصله ۶۵ سال نوری از خورشید آرمیده باشند که در مقیاس کیهانی، چندان دور نیست.
محققان امیدوارند حالا با استفاده از فناوری‌های جدید، بتوانند ارواح ستاره‌ای بیشتری را کشف کنند تا درک بهتری از نحوه‌ی تکامل کهکشان به دست بیاورند.
